شناسایی بیماران مستعد پاسخ به درمان میلومای چندگانه با استفاده از آزمایش‌های ژنتیکی

بر اساس مطالعه‌ای جدید مشخص شد، آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند نشان دهند که کدامیک از بیماران مبتلا به میلومای چندگانه به درمان هدفمند بهتر پاسخ می‌دهند.

پژوهشگران دریافتند که یک الگوی خاص شامل شش ژن می‌تواند پیش‌بینی کند که چه بیمارانی احتمالاً به داروی Venclexta (venetoclax)—قرصی که باعث مرگ طبیعی سلول‌های سرطانی می‌شود—پاسخ بهتری خواهند داد.

الساندرو لاگانا، استادیار علوم آنکولوژی در دانشکده پزشکی آیکانِ نیویورک، توضیح داد:”با شناسایی بیمارانی که بیشترین سود را از این دارو می‌برند، می‌توانیم درمان‌ها را شخصی‌سازی کرده و شانس موفقیت آن‌ها را افزایش دهیم.”

طبق اعلام انجمن سرطان آمریکا، میلومای چندگانه نوعی سرطان سلول‌های پلاسمایی خون است که انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۴ حدود ۳۵,۷۸۰ مورد جدید از آن در ایالات متحده تشخیص داده شود و حدود ۱۲,۵۴۰ نفر را به کام مرگ بکشاند.

مکانیسم اثر Venclexta بر جلوگیری از فرار سلول‌های سرطانی از فرآیند آپوپتوز (مرگ طبیعی سلولی) است. سلول‌های میلومای چندگانه دارای پروتئینی به نام BCL-2 هستند که مانع از آغاز آپوپتوز می‌شود. Venclexta با مهار BCL-2، این مکانیسم را از کار انداخته و موجب مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود.

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۱۸ این دارو را تأیید کرد، اما تاکنون مشخص نبود که کدام بیماران بیشترین بهره را از آن خواهند برد.

در این مطالعه، محققان ژنتیک ۵۸ بیمار را که بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ با Venclexta تحت درمان قرار گرفته بودند، بررسی کردند. نتایج نشان داد که وجود یک الگوی ژنتیکی خاص با کاهش پاسخ مثبت به درمان مرتبط است.

لاگانا در یک بیانیه خبری اعلام کرد:”پزشکان می‌توانند از آزمایش‌های ژنتیکی برای شناسایی بهترین نامزدهای درمان با venetoclax استفاده کنند.”

علاوه بر این، محققان دریافتند که Venclexta در ترکیب با بازدارنده CDK7—نوعی دیگر از داروهای فعال‌کننده مرگ سلولی—موثرتر عمل می‌کند.

لاگانا افزود: “ترکیب venetoclax با مهارکننده‌های CDK7 می‌تواند به بیماران بیشتری کمک کند، به‌ویژه آن‌هایی که ممکن است به venetoclax به‌تنهایی پاسخ ندهند. این تحقیق نشان می‌دهد که در آینده بیماران می‌توانند بر اساس اطلاعات ژنتیکی خود، درمان‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای دریافت کنند که منجر به نتایج بهتری خواهد شد.”

گام بعدی محققان، تأیید این یافته‌ها در یک گروه بزرگ‌تر از بیماران و آزمایش ترکیب Venclexta و CDK7 inhibitors  در کارآزمایی‌های بالینی خواهد بود.

منبع:

Predictors of response to venetoclax and therapeutic potential of CDK7 inhibition in multiple myeloma

تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش

نظارت و تأیید: دکتر فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک